LEED Danışmanlığının Önemi
Bir çok sertifikasyon çalışmalarında olduğu gibi yeşil bina sertifikaları için de danışmanlık hizmeti veren şirketler bulunmaktadır. Türkiye’de tam zamanlı olarak leed sertifika danışmanlığı hizmeti veren şirketlerin sayısı sınırlı olsa da, gerekliliklerin tümünü karşılayamayan ve dışarıdan destek alarak hizmet veren şirketler de bulunmaktadır. LEED danışmanından aranan özelliklerden bir tanesi LEED AP (Akredite Uzman) belgesi olsa da en büyük gereklilik aynı zamanda tecrübedir.
LEED sertifikasının alınabilmesi için öncelikli olarak sağlanması zorunlu olan ön koşullar bulunmaktadır. Aşağıdaki görselde işaretlenen başlıklar, ön koşulları göstermektedir. Mor renk ile belirtilen başlıklar projelendirme, şantiye çalışmaları, malzeme seçimleri, atık yönetimi gibi danışmanın yönlendirmesi ile işveren tarafından sağlanması gereken başlıkları göstermektedir.
Yukarıdaki LEED NC – Yeni Binalar sertifika sisteminin puan tablosunda kırmızı ile belirtilen temel devreye alma ve doğrulama ile minimum enerji performansı başlıklarının sorumluluğu büyük oranda LEED sertifika danışmanlığı hizmetini veren şirkete aittir. Bu ön koşulların önemi ve danışman firmada bulunması gereken özellikler aşağıdaki başlıklarda özetlenmiştir:
Temel Devreye Alma ve Doğrulama
Temel devreye alma ve doğrulama çalışmalarında gerekliliklerin sağlanabilmesi için; ilgili çalışmaların, daha önceden en az 2 benzer projenin devreye alma ve doğrulama çalışmalarında yer almış kişilerce yapılması gerekmektedir. Aksi durumda ön koşul için gerekli şart sağlanamamış olur. Temel devreye alma ve doğrulama başlığının leed danışmanlık hizmetinin kapsamında olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bu hizmet dışarıdan alınacaksa da aşağıda belirtilen gerekliliklerin sağlanması beklenmelidir.
Yukarıda referans amacıyla verilen LEED kılavuzunda yer alan “devreye alma uzmanının niteliği” başlığına göre:
CxA, benzer bir kapsama sahip en az iki bina projesindeki devreye alma süreci deneyimini belgelendirmiş olmalıdır. Deneyim, erken tasarım aşamasından en az 10 aylık işletim sürecine kadar uzanmalıdır. Benzer iş kapsamı, binanın büyüklüğü, devreye alınan ekipman türleri veya mekanın işlevi ile tanımlanabilir. Ancak, uygun veya kabul edilebilir “benzer deneyim” düzeyi, proje sahibi tarafından tanımlanmalıdır. Benzer deneyime ait örnekler:…
USGBC LEED Ref. Guide
*CxA: Commissioning Authority – Devreye Alma Uzmanı
Minimum Enerji Performansı
Minimum enerji performansı ön koşulu 18 puana sahip “enerji performansının optimize edilmesi” kredisi ile bağlantılıdır. Dolayısı ile ön koşul çalışmalarında kaybedilecek tasarruf oranları LEED puanlarının kaybına da sebep olacaktır. Minimum enerji performansı ön koşulu için gerekli olan çalışma Bina Enerji Modellemesi (BEM)’dir.
Bina enerji modellemesi ile projenin 3 boyutu simülasyon yazılımında modellenir, iklim koşulları, yapı elemanları, cephe sistemleri, kişi sayıları, iç yükler, mekanik ısıtma- soğutma ve havalandırma sistemleri, aydınlatma sistemleri, varsa bina otomasyonu çalışma yöntemi ve enerji tüketimini etkileyebilecek tüm diğer bileşenler oluşturulur ve 1 yıl için saatlik analiz yapılır. Çalışma sonucunda tasarlanan binanın yıllık elektrik ve doğal gaz enerji tüketimleri görülebilmektedir. Bu çalışma akabinde bina kat planları aynı kalmak koşulu ile ASHRAE 90.1-2010 standardında iklim bölgesine göre tarif edilen bina aynı şekilde simüle edilir ve 90’ar derece döndürülerek hesaplanan 4 farklı yönün enerji tüketimleri ortalaması alınır. Tasarlanan bina ile ortalaması alınan baz bina arasındaki enerji tüketimlerindeki maliyet farkları da ön koşulun sağlanması ve puan alınması için değerlendirilir.
Yukarıda belirtilen kapsamlı çalışma bina enerji modellemesi uzmanı kişilerce yapılmalıdır. Aksi takdirde, yanlış modelleme ve veri girişi ile LEED gereklilikleri sağlanamayabilir; yeni bir değerlendirme için ek maliyet bedelleri ortaya çıkar. Bu nedenle, bina enerji modellemesi LEED sertifika danışmanlığı hizmetinin kapsamına dahil edilmiş ise, LEED danışmanından modelleme uzmanına ait bilgiler talep edilebilir.
LEED sertifikası referans kitabında tarif edilen enerji modellemesi uzmanının niteliği aşağıdaki görselde belirtilmiştir:
LEED Referans kitabına göre enerji modelleme uzmanının aşağıdaki yetkinliklere sahip olması gerekir:
• Enerji performansı ile ilgili tüm bina sistemlerinin kapsamlı bir şekilde anlaşılması ve seçilen yazılımı kullanarak bir model oluşturmak için gereken bilgiler
USGBC LEED Ref. Guide
• Takımın takip etmek istediği stratejilerle ilgili olarak modelleme yazılımının yeteneklerini ve sınırlamalarını anlama ve açıklama becerisi
• Tasarım aşaması modelleme deneyimi
• Maliyet-fayda analizi yapmak için enerji modellemesinin nasıl kullanılabileceğini gösterme yeteneği
• ASHRAE 90.1, App. G’yi kullanarak proje modelleme ve PRM yöntemini kullanma deneyimi
• Modelleme girdilerinin tasarlanan binaya ve App.G ile belirtilen baz binaya doğru bir şekilde yansıtılmasını sağlamak için kalite kontrol becerisi
• Nihai kullanıma göre enerji tüketimi, maliyet ve ortaya çıkan performans tasarrufları dahil olmak üzere enerji modelleme girdileri ile ilgili olarak simülasyon sonuçlarının makul olması için değerlendirme yeteneği
• İşletme aşamasındaki fiili enerji faturalarının gözden geçirilmesi yoluyla modeli doğrulama yeteneği
Yukarıdaki iki ön koşul gerekliliklerinde belirtildiği gibi, LEED sertifikası kapsamında yapılacak çalışmaların uzman kişilerce yapılması gerekmektedir. Aksi durumda ön koşul gereklilikleri sağlanamayabilir.
LEED puanlarının alınamaması durumunda başka bir başlıktan puan alabilmek mümkün olsa da ön koşullar açısından durum farklıdır. Sağlanamayan ön koşul için çalışmaların uzmanlarca yeniden yapılması hem zaman, hem de maliyet anlamına gelmektedir. Keza reddedilen başlıkların yeniden değerlendirilmesi için USGBC tarafından da ayrı bir değerlendirme ücreti talep etmektedir. Oluşabilecek sorunların önüne geçebilmek için LEED danışmanı şirkete uzman bilgilerini sorabilirsiniz.
LEED Sertifika Danışmanlığı vs. LEED AP
Yeşil binalar mimari, mekanik, elektrik, peyzaj ve çevre mühendisliği gibi bir çok farklı disiplini ilgilendirmektedir. LEED AP belgesine sahip kişiler LEED sertifikası gerekliliklerine ilişkin bilgilere sahip olsalar da geçmiş deneyimlerine göre tüm başlıklara hakim olamayabilirler. Dolayısı ile LEED AP belgesi bir kişinin yeşil bina konularına hakim olduğunu doğrularken yeşil bina danışmanı olduğunu kesin olarak belirtemez.
LEED sertifika danışmanlığı için şirket seçiminde leed danışmanı yetkinliği, kredi içeriklerine olan hakimiyeti, iş yükü gibi farklı konular işverenin değerlendirmesine bağlıdır.